Je bekijkt nu Opnamedag + monument ‘Dambusters’

Opnamedag + monument ‘Dambusters’

Gilze-Rijen, 4 mei 2018

De allereerste beelden van de teaser ‘Oyster 1942’ werden gemaakt tijdens de opnamedag op Gilze-Rijen, 4 mei van dit jaar.
Het militaire vliegveld Gilze-Rijen vormde hierbij het decor voor de opnames met de Engelse piloten, radio luisterend naar de Engelstalige versie van het lied ‘Lili Marleen’ gezongen door Marlene Dietrich. Tevens vond er een fly-pass en landing plaats van een originele Lancaster bommenwerper uit WO2 onder auspiciën van de Battle of Britain Memorial Flight (BBMF).

Memorial Dambusters
Centraal deze dag stond de onthulling van een monument ter nagedachtenis van een gecrashte Lancaster bommenwerper op 17 mei 1943 te Gilze-Rijen. Dit toestel was destijds op weg naar de Sorpedam in het Duitse Ruhrgebied met als doel deze dam te bombarderen. Het vliegtuig maakte deel uit van de Royal Air Force (RAF) 617 Squadron zgn. ‘Dam Busters’, een groep van 19 Lancasters met een speciaal ontwikkelde stuiterbom aan boord. De RAF-aanval met als codenaam “Operation Chastise” had als doel de stuwdammen in het Duitse Ruhrgebied te vernietigen. Deze dammen zorgden voornamelijk voor de stroomvoorziening binnen de Duitse oorlogsindustrie van het Ruhrgebied. De operatie stond onder leiding van gezagsvoerder Guy Gibson. De aanval vond plaats in de vroege ochtend van 17 mei 1943. Twee dammen werden uiteindelijk vernietigd: de Möhne- en Ederdam. De Sorpedam werd wel beschadigd maar brak niet door. Van de 19 toestellen keerden er maar 11 terug. De aanval kostte het leven aan 53 RAF-bemanningsleden, merendeels geraakt door luchtafweergeschut. Ca. 1600 personen vonden de dood door de veroorzaakte vloedgolf na de twee dambreuken benedenloops in de dalen. Onder de slachtoffers waren ongeveer 600 Duitse burgers en 1000 Sovjetdwangarbeiders. Dorpen, fabriekscomplexen voor de Duitse oorlogsindustrie en talloze infrastructuur raakten hierbij zwaar beschadigd. De beschadigde dammen waren echter na een half jaar weer hersteld, evenals de getroffen oorlogsindustrie…

Fliegerhorst Gilze-Rijen
Al op de heenreis werd Lancaster (reg.nr. AJ-S Sugar ED865/G) geraakt door Duits afweergeschut zgn. Flak (= Flug abwehrkanone) boven Gilze-Rijen. Vanwege Duitse radar moesten de toestellen nl. ‘low-level’ vliegen: 10-30 m. boven de grond! Navigeren werd nog extra bemoeilijkt doordat de aanval ’s nachts plaatsvond en markeringsobjecten in het landschap zodoende lastig te zien waren zijn vanwege de duisternis. Verschillende vliegtuigen zijn, doordat ze van koers raakten, een makkelijk doelwit geweest voor Flak en vijandige toestellen.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog was het vliegveld door de Duitsers omgedoopt tot ‘Fliegerhorst Gilze-Rijen’ en werd hiermee tot een van de grootste Duitse vliegvelden in Europa. Eromheen stond veel afweergeschut. Om 02.00u. maakte een andere Lancaster melding van een felle lichtflits in de nacht. Dit betrof de crash van Lancaster AJ-S Sugar op vliegbasis Gilze-Rijen, waarbij alle 7 bemanningsleden omkwamen. De bom onderaan het vliegtuig veroorzaakte een krater van 10 meter en veel gebouwen op de basis raakten beschadigd. De financiële schade bedroeg ten minste 1,5 miljoen gulden, een voor die tijd zeer groot bedrag. Aangezien er nog geen monument was voor deze Lancaster werd besloten dat er alsnog een monument zou komen. Op 4 mei 2018 werd dit onthuld in aanwezigheid van de nog in leven zijnde zoon van de piloot, Britse en Canadese ambassadeurs en andere betrokken personen bij de organisatie van dit monument.

Battle of Britain Memorial Flight – Royal Air Force
Deze Engelse stichting, onderdeel van de huidige RAF, beheert een vloot Britse vliegtuigen uit de Tweede Wereldoorlog. Hiertoe behoren o.a. een Lancaster, een Dakota, een aantal Spitfires en Hurricanes (jachtvliegtuigen) Doel van deze organisatie is om het Britse, vliegend erfgoed uit WO2 luchtwaardig te houden en in te zetten bij (historische) vliegtuigevenementen, luchtmacht dagen e.d.
Beschermheer is kroonprins William, hertog van Cambridge. Meer info: www.raf.mod.uk

Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht
De BBMF houdt warme contacten met haar Nederlandse evenknie: Stichting Koninklijke Luchtmacht Historische Vlucht (KLuHV) gestationeerd op vliegbasis Gilze-Rijen. De KLuHV beheert een B-25 Mitchell bommenwerper, een Spitfire en verschillende andere historische vliegtuigen voor de Nederlandse luchtmacht vloot. De stichting is aanwezig bij de Open Luchtmacht dagen en bijzondere evenementen.
Beschermheer was prins Bernhard. Meer info: www.kluhv.nl